De wereld van de kinderen Fanny en Alexander verandert helemaal wanneer hun vader Oscar Ekdahl, acteur en directeur van het plaatselijke theater, komt te overlijden. Om haar kinderen alle kansen te gunnen hertrouwt moeder Emilie met de streng protestantse bisschop Edvard Vergerus. Het is gedaan met de vrolijkheid, de cultuur en de feesten bij de grootmoeder en de familie Ekdahl. Hun streng religieuze stiefvader is een koud, afstandelijk en hardvochtig man, die elke vorm van levensvreugde in de kiem smoort. Hoe vinden ze een uitweg? Begin jaren 80 gaf de gerenommeerde Zweedse toneelmaker, filmauteur en filmvernieuwer Ingmar Bergman, met toch al een veertigtal films op zijn naam, er de brui aan. Bijna 65 jaar oud was filmen hem zowel psychisch als fysisch te zwaar geworden. ‘Fanny och Alexander’, vertelde hij toen, zou zijn laatste bioscoopfilm worden. (Hij zou daarna wel nog een twintigtal theaterstukken regisseren en een tiental televisiefilms maken, waarvan enkele ook in de bioscoop te zien waren.) Ingmar Bergman werd in 1918 in de Zweedse stad Uppsala geboren. Het is tevens de plek waar zijn film ‘Fanny och Alexander’ zich afspeelt. Dat is niet het enige biografische element dat de filmmaker in zijn ‘magnum opus’ verwerkte. De fantasierijke Alexander had zijn evenbeeld kunnen zijn. Ook Bergmans vader was een luthers predikant en Ingmar groeide zelf op in een religieuze omgeving. In zijn films sneed hij geregeld de grote levensvragen aan, de zin van het geloof of schuld en boete. Ook zijn liefde voor het theater liep als een rode draad door zijn oeuvre. Om zijn film gefinancierd te krijgen ging Bergman in zee met de Zweedse televisie. De oorspronkelijke vierdelige miniserie die in totaal 312 minuten duurde, kortte hij met pijn in het hart in tot een bioscoopfilm van 188 minuten. Dat is de versie die jullie te zien krijgen. ‘Niet te missen’ zegt Patrick Duynslaegher: ‘Alhoewel Bergman na ‘Fanny och Alexander’ nog enkele films maakte is dit zijn testament en de synthese van zijn thema’s en stijl. Dat deze familiekroniek verteld wordt vanuit het perspectief van een kleine jongen, maakt de film ook lichter, speelser en directer dan de meer zwaarmoedige en allegorische werken van de Zweedse meester.’ Met ‘Fanny och Alexander’ won Ingmar Bergman 4 Oscars. Een pleidooi voor levenslust en verbeeldingskracht, met Bertil Guve en Pernilla Allwin. Bekijk deze aflevering met VRT NU via de site of app.
Fanny And Alexander is uitgezonden door Canvas op donderdag 27 augustus 2020 om 21:32 uur.
